Mijn stop-ei

Vijfenveertig jaar geleden kreeg ik een stop-ei cadeau. 

Is er nog wel iemand onder de zestig die weet wat een stop-ei is? 

Heel af en toe gebruik ik het mijne nog.

Ik kreeg het van Schwester Antonia. Ze was iets ouder dan ik en we leefden in een klooster in Zuid-Duitsland. Wij werkten allebei in de drukkerij; zij stond aan de offsetpers en ik bediende de inbindmachine.

Ik was bijna achttien en botste geregeld met de strikte kloosterregels. 

Vaak kreeg ik van Schwester Antonia nog net op tijd een seintje als er iets mis dreigde te gaan.

‘Het is tijd voor de kapel, hoor!’ waarschuwde ze dan. Of ze legde haar vinger op de lippen om te waarschuwen dat de stilte-uren al begonnen waren.

Zo maakte ze mijn leven als kloosterzuster wat gemakkelijker.

Behalve stil zijn en op tijd komen, gold ook de regel dat we er altijd netjes uit moesten zien. 

Op een morgen zei ze tegen mij: ‘Er zit een gat in je linkermouw.’

Ik haalde zorgeloos mijn schouders op en zei met een lachje: ‘Weet ik, maar ik denk er nog over na wat ik eraan moet doen.’

Verbaasd keek ze me aan: ‘Stoppen, natuurlijk!’

‘Tja, dat kan ik niet, dus moet ik iets anders bedenken. Dichtnaaien of zo. Ik zal wel wat garen bestellen bij de naaikamer.’

Ze schudde haar wijze hoofd en zei: ‘Kom tussen de middag maar hier, ik moet toch doorwerken en tussendoor leer ik je wel stoppen.’ 

Zo is het gegaan. Na het eten had ik een half uurtje vrij. 

Ik ging in de drukkerij naast haar zitten, terwijl zij de offsetpers verder liet lopen. 

Ze had zwart garen en een vreemd veelkleurig ei meegebracht en liet mij zien hoe je ermee werkte:

‘Eerst het ei in de mouw onder het gat. Dan zie je de kapotte steken liggen en die neem je met een grote stopnaald één voor één op. Nu begin je dwars over het gat draden te spannen.’ 

Zo begon mijn stop-les.

Het werd die eerste keer niet netjes en kwam ook niet helemaal af onder haar toeziend oog. Later heb ik het op mijn manier afgemaakt en op het eerste gezicht zag het er redelijk uit.

Het stop-ei mocht ik houden, want ‘Iedereen heeft een stop-ei nodig.’ zei ze. 

Bij de weinige dingen die ik meenam toen ik uittrad, was om onbegrijpelijke reden ook het stop-ei. 

Zo nu en dan kom ik het tegen in mijn naaikistje en laat het tussen mijn vingers ronddraaien. 

Vroeger bekeken onze meisjes het wel eens en vroegen dan: ‘Mam, hoe werkt dit?’

‘Het werkt niet, je moet er méé werken.’ zei ik dan en legde het uit, precies zoals het mij destijds was uitgelegd.

Wegdoen wil ik het niet, want als ik het pak en naar de wonderlijke paars-groene kleuren kijk, ben ik weer even terug op de kruk bij Schwester Antonia, die zo vriendelijk was mij stoppen te leren.

Voor mij is zij een bijzonder mens geweest. 

Ze was een God toegewijde jonge vrouw in het klooster, die alle tijd nam mij als nieuwkomer te helpen ‘inburgeren’. 

Haar stop-ei zal ik niet wegdoen, maar bewaren als herinnering, zelfs als mijn vingers te krom en te oud zijn om ooit nog te kunnen stoppen.